Stolat.pl - Wyślij tekst znajomemu

Wyślij tekst znajomemu

Wyślij do:

Treść wiadomości:

I Czy znasz ten kraj pod soplami sczerniaĹŻych gorĹcych gromnic skrzypiĹcy dawniej Ă˝ywicĹ - dzisiaj bĹŻonami skrzydeĹŻ nietoperzy ogromnych. Czy znasz ten kraj, gdzie ĂşcieĂ˝kami westchnień pĹŻynĹ nieĂ˝ywe kwiaty zwćglone i koĂşci zwierzĹt ĹŻĹkowych i leĂşnych. Gdzie pĹŻaski wypasaĹŻ krajobraz stulone uĂşmiechy wiosek i kwitĹŻy dĹŻugo przy ustach ĹŻĹki ĹŻagodne jak flety ďż˝ schodzĹ do jezior z siarki i wćgla lasy brzozowe. StanćĹŻy w martwym powietrzu gĹŻosy psalmistów letnich kiedy czerwony tulipan ze strzechy wyrósĹŻ drzemiĹcej i roniĹŻ pĹŻatki gorĹce. Miasta pogićte jak muszle na czarnoziemnych wybrzeĂ˝ach, w których sić echo strzćpiaste wylewa pod strumień wiatru - oto latarnie uliczne w Ăşlimaki skrćcone leĂ˝Ĺ i wieĂ˝e ciekĹ ku ziemi w ceglasty zimny stalaktyt. Marszczy sić skóra globu, lasami zapada i pćka, w szczelinach grzmoty podziemne niebo kaleczĹ niskie, ziewajĹ krwiste zachody przy ziemi rozwartym pyskiem i czarne sĹŻońce zmalaĹŻo do ksztaĹŻtu serca czĹŻowieka. Ryby na rzekach z fioletu wypĹŻywajĹ brzuchami do góry, jawiĹ sić niebem obcym geometryczne stygmaty, a to zapowiedę zĹŻowieszcza, bo u serca dzwonów wiszĹ juĂ˝ nietoperze i znaki z morowego powietrza jak obĹŻoki wćdrujĹ nad Ăşwiatem. Ptaki nie znane nikomu po dĹŻugich roĂşlinach Ăşwistu spadajĹ w dĹŻonie ĹŻun jak w sieci listków. JabĹŻko ziemi bĹŻĹdzĹce w zdwojonych mocnych obrotach o obrćcz blasku ociera sypkĹ sosnowĹ sierĂşÄ. Rwie sić niebieski bulgot i pustkć zĹŻĹ ustokrotnia, pustkć o wnćtrzu pĹŻomienia. W pĹŻomieniu wklćsĹŻym i szklanym mówiĹ - ĂşmierÄ. Przymknićte oczy poĂ˝arów, spod których ĹŻzy jak katedry ďż˝ ĹŻzy wyĂşcieĹŻane wrzosami mićkkie i dziwnie ciche ďż˝ a sĹ to farby Ă˝aĹŻobne rozĹŻoĂ˝one w skrzydĹŻach motyli, a sĹ to dęwićki bolesnej muzyki. Pada Ăşmiertelny deszcz z gromnic wysokich, bezpańskie zwierzćta straszĹ mićdzy nocĹ a dniem , ĂşlepnĹ Ärenice ludzi pod cićciem puchowej lotki ptaków niebieskich przemienionych w zĹŻe. A domy ĹŻamiĹ sić lekko, domy, w których zamieszkaĹŻ czĹŻowiek naszeptujĹcy do kopców cmentarnych u granic. Ludzie o twarzach z wosku i oczach ĹŻagodnej ĹŻani czekajĹ na gaĹŻĹzkć oliwnĹ, a moĂ˝e na gaĹŻĹzkć zwykĹŻego Ăşpiewu. SkĹŻćbiona puchnie darń, skwierczĹ rozwiane knoty gromnic, noce wtulone w skrzydĹŻa nietoperzy ogromnych koĹŻyszĹ kraj. Ten kraj. II. PIEĂĹ MIMOWOLNA WĹŻaĂşnie mnie ciemnoĂşÄ wydaĹŻa nogom, u których po pićÄ palców wćszĹcych boleĂşnie. Jednym podstćpnym ukĹŻuciem usta rozdarĹŻa i mózg mój w biaĹŻe zmieniĹŻa skiby, w których sić noc przewala zćbata, ĂşciĂşnićta jak pićĂşÄ. A zanim goĹŻĹb mnie odbiegĹŻ i gaĹŻĹę wydarli mi ludzie z dĹŻoni szerokiej jak taca, abym pozostaĹŻ szczćĂşliwy wĂşród nich - tlĹcy na cienkiej ĹŻodydze jak lilipuci instrument urzekĹŻ mnie ptasi skrzyp. Nigdy nie byĹŻo ĹŻaskawiej. MĹciĹŻem spokój rzeczy ciaĹŻem czystym jak kreda, gĹŻowć dęwigaĹŻem jak koĂşcióĹŻ, odlot drzew Ă˝egnaĹŻem co dzień nadrzeczny, liczyĹŻem wypluski ryb na piasku cićĂ˝kim od oĂşci. Dzwony chĹŻodziĹŻy mi szyjć weselne albo Ă˝aĹŻobne, a od tego dzwonienia las z wosku na oĹŻtarzach w lusterku trzymanych przez Ăşwićtych nad gĹŻowĹ moĂ˝e dla mnie powtarzaĹŻ, moĂ˝e dla cienia mego, który byĹŻ w faĹŻdach mej skóry biaĹŻej, Ă˝e powalony w wĹŻasnych krzakach Ă˝yĹŻ zrzucć swe ciaĹŻo. CóĂ˝, potem niebo mi obce bĹŻyskajĹc krawćdziĹ gromu zeszĹŻo po listku, na którym haft ďż˝ I wzywaĹŻem donoĂşnym gĹŻosem, obok szatan o rogach zĹŻoconych: Ach, zatrzymaj mi, ach, zatrzymaj bieg niebieskich lat! PrzypĹŻyw ksićĂ˝yca prowadziĹŻ. WciĹĂ˝ na wieĂ˝ach ludzie w wieczór Ă˝aĹŻosnymi jćzykami odczytywali gwiazdy, a gniew paliĹŻ im wĹŻosy w nieĹŻadzie, bo powietrze gorĹce od przeczuÄ tuliĹŻo sić maĹŻe do pićt. Sen mój byĹŻ Ă˝óĹŻty i straszyĹŻ twarzĹ jak Tatar: PrzyszĹŻy wielkie obĹŻoki schylone nad ziemiĹ pćdzĹcĹ jak ĂşwiatĹŻo, jak chrust pĹŻonćĹŻo Ă˝elazo i beton bojowych maszyn, mosty skakaĹŻy jak owce przez niebo wtopione w WisĹŻć, wydćĹŻy kamienne dziewczyny usta spragnione pokarmu i w dzbany parków jak mleko wlewaĹŻ sić ogień i marmur. Na próĂ˝no czĹŻowiek z ĹŻbem sćpa rćkĹ zakwitaĹŻ jak laurem; schodziĹŻby w ziemić latarnie wciĹĂ˝ parskajĹce, za nimi wróble z ponurym wyciem, goĹŻćbie z pĹŻaczem wprost ludzkim i byĹŻo biaĹŻo od planet i mroęno niczym od zimy. Z gromnicy wysokiej jak sosna wyszedĹŻ z pćtlicĹ na krtani Traugutt i wargĹ poruszaĹŻ, gestem tĹŻumaczyÄ chciaĹŻ; ĹŻamaĹŻ sić werbel pod krokiem, a on peĹŻen cichego kochania wzrokiem pytaĹŻ: Czy znasz tej kraj... NagĹŻy jaszczur w smolistej ĹŻusce wypadĹŻ z nory pod MćkĹ PańskĹ i zanuciĹŻ dziecićciu jak listek - a tym dzieckiem pewnie byĹŻem ja ďż˝ o jeziorze, gdzie kĹpaĹŻ sić w blasku, peĹŻnym siarki, fioletu i darni ďż˝ A wciĹĂ˝ noce wtulone w ogromne SkrzydĹŻa ďż˝ koĹŻysaĹŻy kraj. Ten kraj. Dalej... sen mnie z nóg zrzuciĹŻ... WracaĹŻem, gdzie dym jak pies leĂ˝aĹŻ przed kaĂ˝dym wschodem ksićĂ˝yca. - O mieĂşcie mówili, Ă˝e wielkie, o wieĂ˝y, Ă˝e jest potćĂ˝na Tam patrzĹc na lot jej zazdroĂşnie znowu zaczĹĹŻem swój gĹŻos wysilaÄ niby cićciwć - obok zĹŻocony szatan: Ach, jeĂşli nie latom niebieskim - to pozwól mojej mĹŻodoĂşci, aby przez ciaĹŻo przebrnćĹŻa i twardĹ zćbatĹ noc! WiecznoĂşÄ siedzĹca za nami ziewaĹŻa szczćkĹ czerwonĹ, maĹŻy anioĹŻ po sznurze schodziĹŻ ku mojej pomocy, po pićÄ palców u stopy ciĹgle boleĂşnie wćszĹcych spoczćĹŻo wreszcie. ByĹŻ dzień, w którym przy mićsie ofiarnym Kain ugodziĹŻ brata, wićc kipiaĹŻ weĹŻnisty step w gwiazdach lecĹcych na póĹŻnoc. Wtedy ostroĂ˝nie mi zdjćto gĹŻowć, przykryto caĹŻunem i gaĹŻĹę wyrosĹŻa w mej rćce, a z niĹ boskoĂşci mej zapach. III. PIEĂĹ OSTATECZNA StrzaskaĹŻeĂş kroplami gĹŻuchymi jak mĹŻot kuty w powietrzu sarkofag, gdziem leĂ˝aĹŻ w kwietnym puchu czekajĹcy na nowĹ noc, kiedy twe rćce spocznĹ na chlebie i koszach. WielekroÄ gwiazdy stawaĹŻy nad ciemnĹ równinĹ, mowa splĹtanych kopyt dudniĹŻa w ĹŻozach i wierzbach, gdy ĂşpiĹca rzesza nad wodĹ woĹŻaĹŻa: gĹŻód! SzalaĹŻy krowy zdziczaĹŻe o ciemnoĂşÄ druzgocĹc szyje, wychodziĹŻ z lasu pasiasty tygrys do ognisk i sprćĂ˝aĹŻ mićĂşnie do skoku. ChĹŻód budziĹŻ leĂ˝Ĺcych - rćce wznosili po trzykroÄ i oczy, woĹŻali: przybĹdę! i trawĹ sypali Ă˝aĹŻobnie wĹŻosy i budowali z kamienia oĹŻtarze polne naprćdce. Nie byĹŻo kresu tym czasom. TyĂş spaĹŻ gĹŻowć rzuciwszy na wiosĹŻo, gdy zaczĹĹŻ buntowaÄ sić pĹŻomień, woda i blade powietrze. LataĹŻy ciaĹŻa Ă˝yjĹcych, koĂşci ich cienkie i Ă˝óĹŻte, raczej podobne sĹŻomie. ZatapiaĹŻ dziĹsĹŻa zsiniaĹŻe w pierĂş córki ĂşmiejĹcy sić ojciec i kapĹŻan kryjomo z kielicha krew TwĹ do ust suchych laĹŻ. JuĂ˝ woda spijaĹŻa ziemić, juĂ˝ wodć pochĹŻaniaĹŻ ogień i ogień ginĹĹŻ w powietrzu -ja ciĹgle leĂ˝aĹŻem jak martwy, czujĹc na zimnych policzkach dotyk Ă˝ywioĹŻów trzech. WĹĂ˝ poparzony sić przywlókĹŻ, ciaĹŻem bezsilnym mi nogi okrćciĹŻ... UfaĹŻem - oto zbudujesz mi arkć i weęmiesz na niĹ zwierzćta, tylko zostawisz mój grzech. Potem mi ziarno przez ptaka przeĂşlesz - i wĹŻoĂ˝ć w doniczkć ďż˝ Siedem ogromnych nocy i siedem ogromnych dni bćdzie kieĹŻkowaÄ, aĂ˝ wreszcie z nowego wyczytam zodiaku, Ă˝e wolna ziemia mnie czeka, spokojne Ă˝ywioĹŻy wszystkie. Nie byĹŻo tak. JuĂ˝ sam jeden leĂ˝aĹŻem i czuĹŻem me oczy topiĹce sić gĹŻćbiej i gĹŻćbiej w twarzy zlepionej z wosku; dogasaĹŻ ogień na studniach, woda walczyĹŻa z lewej, a z prawej kapaĹŻ bezdęwićcznie w ĹŻuk przechylony nieboskĹŻon. PróĂ˝nia zdĹŻawiĹŻa juĂ˝ dawno wćĂ˝a u moich nóg. TwardniaĹŻy w kamień korzenie mchów, tataraków i lilii, w uszach mych pćd posćpny warczaĹŻ, ĹŻagodnie spadaĹŻa ziemia, ksićĂ˝yc sić w tyle przechyliĹŻ i sĹŻońca leciaĹŻa tarcza czarna na póĹŻ. Jeszcze wierzyĹŻem: wyĂşlesz ĹŻuk tćczy, gdy zbudziÄ sić zdoĹŻasz ďż˝ lecz TyĂş spaĹŻ - a u wiosĹŻa niespokojny tĹŻum Twoich anioĹŻów. Wićc nadziejć Ă˝egnajĹc z warg zwaliĹŻem szeptem, który ogromnym woĹŻaniem sić rozlegĹŻ i deptaĹŻ gwiazdy bĹŻćdnie wiszĹce nad kolumnadĹ kosmicznych bram: Nie zĹŻamaĹŻeĂş mej mocy ďż˝ Jestem sam! IV. SEN DRUGI Biskup w ornacie tajemniczych szelestów peĹŻnym gĹŻoĂşno ĂşpiewaĹŻ litanie i ĂşwieciĹŻ aksamitnym obuwiem, szĹŻy za nim ulubione dwie hieny i ĂşwiecĹce jak talerze dwa Ă˝óĹŻwie. ChĹŻopcy biegli za orszakiem tym, jak za cygańskim wozem, chcieli ujrzeÄ pierĂşcień biskupi, gdzie pĹŻyn cudowny - bo z krwi - bulgotaĹŻ, ale juĂ˝ kobiet pisk zmysĹŻowy odrzuciĹŻ ich na stronć: to Dionizos rwaĹŻ grona na pĹŻotach. Na rogatkach - tam fryzjer i rzeęnik mówili o czasach zjawiajĹcych sić im we Ăşnie: zĹŻe byĹŻy - a przeĂ˝yje, kto wierzy, kto nie wierzy - nie wypije i nie zje. A wierzyĹŻa staruszka, której juĂ˝ wiele kanarków w klatce zmarĹŻo. Ostatni miaĹŻ cićĂ˝kie konanie, modliĹŻa sić nawet za tć duszć maĹŻĹ, ale najczćĂşciej skĹŻadaĹŻa rćce mićkkie jak wĹŻóczka i prosiĹŻa: Panie, niech wnuk mój zostanie ksićdzem. I zostaĹŻ. Panny w tiulach nad nim niosĹŻy baldachim jak pierzyna pyszny, aĂ˝ z zazdroĂşciĹ patrzaĹŻa nieĹŻadnĹ mĹŻoda Ă˝ona z ulicy najbliĂ˝szej. Wiele prawdy znaĹŻ fryzjer i rzeęnik. Do studenta alchemii, gdzie dzwonek byĹŻ nad drzwiami rzeębiony jak szyszka przychodziĹŻy Erynie tlenione, by na czole mu gorzko napisaÄ: Masz pamićtaÄ, bo taki jest rozkaz - w snach go czytaĹŻ i fryzjer, i rzeęnik ďż˝ ten przeĂ˝yje na ziemi - kto wierzy, kto nie wierzy - nie wypije i nie zje. PluskaĹŻy karuzele, ĹŻodzie na dĹŻugich linach mĹciĹŻy Ăşmiech - lecz w tym Ăşmiechu szatan umywaĹŻ rćce, jeszcze wodć po nich przeklinaĹŻ i Ă˝aĹŻoĂşnie pĹŻakaĹŻ jak dziecko. PoznaĹŻ go biskup srogi i powiekĹ obwisĹŻĹ skinĹĹŻ, peĹŻen chrzćstu srebra i haftu przystanĹĹŻ przed nim jak wizjĹ, wzrok do nieba podniósĹŻ: UkrzyĂ˝uj! Wielkim gĹŻosem potrzĹsaĹŻ jak grzywĹ. Wypćdzony wićc z miasta jak z raju wziĹĹŻ mnie mocno za przegub dĹŻoni i na górć wysokĹ zaniósĹŻ. Kiedy mi z gliny lepiĹŻ chleb i daremnie skrćcaĹŻ bicze z piasku, jak najsmutniej mi w oczy popatrzyĹŻ i palcami jak dzwonki u sań wskazaĹŻ nisko i spytaĹŻ: chĹŻopaczku, czy znasz ten kraj? Ten kraj? - Tam stodoĹŻy chude, nocĹ wozu skrzyp i Chrystusik kulawy przy szybie, a za szybĹ juĂ˝ gromnice trzy i milczenie Ă˝yzne. Tam wilgotny i pĹŻytki na dĹŻoń dóĹŻ dla ciaĹŻa rozgrzanego poĹŻudniem, sĹŻońce nawet wĹtĹŻe jak kĹŻos i chleb trudny, Jeszcze gorzej bćdzie, gdy Ă˝ebra stodóĹŻ wyschnĹ, wyparujĹ studnie, przyjdzie mór - przyjdĹ ludzie w zĹŻych heĹŻmach... A tu spójrz: chociaĂ˝ góra bezludna sĹ fontanny i zamki na lodzie, kwiatów zagon, owoce kuliste i jak tam - karuzele i ĹŻodzie i jak tam - szaĹŻ, zabawa i gwizdy. Ăe nieludzkie, to nic - tamci kiedyĂş przestanĹ i niejeden sić skusi... bćdzie raęniej ci wówczas, patrz - Erynia, ma córka jak muzyka co rano zbudzi lokiem grajĹcym, ucaĹŻuje cić w usta. Bćdziesz synem mym. StaroĂşÄ cićĂ˝ka dla mnie. ZĹŻy biskup, który Ă˝óĹŻwie i hieny jak psy wodzi z orszakiem kazaĹŻ odejĂşÄ mi z miasta, gdzie ukryty sić bĹŻyska grom i wkrótce przeleci po Ă˝yjĹcych i martwych. JakĂ˝e rozeznasz wtedy mgĹŻy mićdzy nocĹ a dniem? Tu tylko bćdzie wiadome - komu pozostaÄ dane; niemowlćta zrodzone potĹŻucze popióĹŻ z marmuru i kamień, ciebie? - Ciebie poĂ˝egna, rozniesie jak pianć przelot ptaków niebieskich przemienionych w zĹŻe. V. HYMN DO ĂWIATĹŽA Gotowe sĹ mury miasta. CzekajĹ ciemne katedry, domy rozpusty i place, na których bĹŻćdni prorocy ĂşcieĂ˝ki prostujĹ twoje. Tramwaj juĂ˝ wćszy w ulicy, kina szalejĹ prćdzej i rzemyk rozplata wodzowi bohater wĂşród krzyków miĹŻosnych. Z trĹb zachĹŻannie szerokich wydmuchujĹ orkiestry noc gĹŻćbokĹ i lamp spokojnych tĹŻo. Gotowe sĹ mury Jerycha. Na miasto ubogie w przestrzeń, nim sić powietrze rozszerzy w wiecznoĂşÄ nadmiernĹ - zstĹp. ZstĹp na miasto ubogie w ogrody, nim padnie wapno z kwiatów i nieĂşwiadomych budynków, nim szelest snu nie zasypie woĹŻania czĹŻowieka o dni powietrza,0gnia i gĹŻodu. Oto sĹŻyszć niepokój pomników: Kopernik wpatrzony w gwiazdć twarz zakryĹŻ cieniem koĂşcioĹŻa, z nocy wychodzĹ kolumny zbrojne. Ich marsz chwieje drzewami Ăşlepymi i Ăşpiew dĹŻugi idzie za nimi: Hej, dziewczyno ma, czy znasz ten kraj? Gotowe sĹ mury miasta. UlepiĹŻem juĂ˝ trudny mój sen w pustej nocy czekajĹcy na szmer promienia od gwiazdy sĹŻonecznej. I zanurzony po usta w niej sĹŻyszć w krwi mej szyderczĹ wiecznoĂşÄ. ZstĹp na gĹŻowy bluęniĹce, zanim grom po trumnach nie przeleciaĹŻ jak wóz i niezdarnemu na zimnym posĹŻaniu woĹŻaÄ daj: - Oto biskup monstrancjĹ Ăşwieci, szatan z miasta ucieka, a za nim idzie ĹŻuna nad ciemny kraj. Wićc jesteĂş! VI. TREN NA ĂMIERż SIOSTRY Jest nade mnĹ migotanie witraĂ˝y. DymiĹ ksiĹĂ˝ki dĹŻoniom leniwym, kolorowe, soczyste pejzaĂ˝e wyciekajĹ jak senna oliwa. WyĂ˝ej cień mój godzinć wydzwania. Ăciana pĹŻynie prosta jak struna ďż˝ bćdzie pieĂşń moĂ˝e gorzka i trudna, ale peĹŻna smutnego kochania: GdzieĂş, woskowa panienko, gdzieĂş mi sić podziaĹŻa? Ach, niedobre, niedobre Ă˝elazo OdebraĹŻo ruchliwoĂşÄ twym rćkom i jćzyczek jak listek porwaĹŻo. I kosteczki o szpiku mićkkim wyĹŻamaĹŻo bez trudu jak sĹŻomkć; a nie pójdzie z powagĹ i wdzićkiem konik z tobĹ ubrany w Ă˝aĹŻobć. Nie opadnĹ na deski z hukiem Krople Ăşwićte, wonne i lekkie i nie przyjmie posĹŻanie smutne w ciepĹŻĹ trawć - nieĂşmiaĹŻej trumienki. Cacy, cacy, siostrzyczko snów ďż˝ w Ăşrodku miasta na skwerze pustym zimny, pĹŻytki na dĹŻoń-ci dóĹŻ dadzĹ - oczom otwartym i ustom. IleĂ˝ sĹŻońc sić przetoczy nad tobĹ, ileĂ˝ rzek sić wyleje naraz, zanim cisza przystanie jak obĹŻok nad ulicĹ Ăşwićtego ĹŽazarza. A mówili: przeĂ˝yje, kto wierzy, kto nie wierzy, nie wypije i nie zje. ĂpiĹ zuchwali na szczĹtkach orćĂ˝a, mićdzy nimi i fryzjer, i rzeęnik. Niechaj martwi ufajĹ Ă˝ywym: kto nie wierzy - wszak takĂ˝e utonie, Ojca twojego powiozĹ na Sybir, matkć zgwaĹŻci - siostrzyczko - zĹŻy Ă˝oĹŻnierz. Nie pocieszyÄ twych rzćs, pod którymi teraz piasku dusznego nadmiar, a ĂşpiewaĹŻaĂş: wielbĹŻĹdy w pustyni po dwa serca noszĹ w swych garbach. Jak powiedzieÄ ci peĹŻniej i smutniej o nizinie, gdzie pĹŻomień staĹŻ ďż˝ Po twych deskach uderza jak w lutnić ziemia nocĹ ogromna i pyta: czy znasz ten kraj? Zna go szatan i szeptaĹŻ z tajemnic... gĹŻos mu drĂ˝aĹŻ delikatny jak pióro. O siostrzyczko mych snów po co wićcej ci wiedzieÄ ďż˝ Ty wybraĹŻaĂş dolinć, a mnie kaĂ˝Ĺ górĹ znów. VII. ZWIASTOWANIE, CZYLI SEN PROROCZY Kogut grzebieniem z korali nad mĹ twarzĹ dĹŻugĹ chwilć potrzĹsaĹŻ, potem rzekĹŻ: jestem tutaj przysĹŻany, by cić zbudziÄ i zabraÄ w niebiosa. Potem dziobem gaĹŻĹę przeĹŻamaĹŻ, boskoĂşÄ mojĹ skrzydĹŻem rozwiaĹŻ rozlegĹŻym i napeĹŻniĹŻ kosmiczne bramy pianiem wielkim i pićknym, Obok nas, tam gdzie plaski wypasaĹŻ krajobraz stulone uĂşmiechy wiosek ďż˝ schodziĹŻy ku drogom modre krowy, cielćta i owce Ăliwy, jabĹŻonie i grusze biĹŻy w sadach o ziemić mocno i melodie przystawaĹŻy pastusze mićdzy zmierzchem razowym a nocĹ. Po krawćdzi wysokiej szedĹŻ ceglasty pociĹg o koĹŻach wysokich, ĂşlizgaĹŻ sić most, toczyĹŻ sić szept i jak ĹŻokcie lataĹŻy tĹŻoki. Wtedy szeptem prosiĹŻem: zostaw na to granie, na tć spokojnoĂşÄ... ZstĹpiĹŻ szatan niedosĹŻyszalnie, bo boso, i do lćku mojego podszedĹŻ, dotknĹĹŻ skroni i wyrzekĹŻ: chĹŻopcze, jeszcze bćdzie dana ci wolnoĂşÄ. * WĹŻaĂşnie mnie ciemnoĂşÄ wydaĹŻa nogom, u których po pićÄ palców wćszĹcych boleĂşnie. ZaczĹĹŻem skarĂ˝yÄ sić jćzykiem, gdy mózg mój napeĹŻniĹŻ jak miedę szelest nagĹŻy: to matka - w sukni huczĹcej na klćcznik spadĹŻa jak Äma. DĹŻonie rozwiaĹŻa jak szarfy, a uĂşmiech blady byĹŻ, gdy dęwićkiem trĹcaĹŻa powietrze rozkoĹŻysane jej zejĂşciem: Synu mój - uwierz w sny ďż˝ wielkĹ prawdć znaĹŻ fryzjer i rzeęnik: Ten przeĂ˝yje na ziemi, kto wierzy, i kto dĹŻoniom wĹŻasnym zaufa, kto nie wierzy, nie wypije i nie zje, a zapĹŻaci mu pustka i cisza. Kochaj pĹŻomień, który niweczy i twĹ ziemić przepala jak kĹŻadkć, tak sić zrodziĹŻ pochmurny i mćski bohater. Kochaj pocisk z niedobrego kruszcu, gdy nad wĹŻosem ci leci prosty: niejednego on przecieĂ˝ nauczyĹŻ miĹŻoĂşci. I czĹŻowieka, w którego godzisz mruĂ˝Ĺc oko pod blask broni siny, on nauczyĹŻ boleĂşnie twĹ mĹŻodoĂşÄ ojczyzny. Synu mój, uwierz w sny: po raz wtóry zapieje kogut, a nad miastem proszĹcym o ĂşwiatĹŻo koral ĹŻuny zeĂşle wam Ten Który w dĹŻoniach i wodć, i ogień sprawiedliwie waĂ˝y na dzień... ale wićcej mówiÄ nie mogć. VIII. PIEĂĹ WIOSENNA Kora obrasta pnie. Dęwiga sić kĹŻos i powój, ptaki prowadzĹ swe maĹŻe, kret wychodzi na ĂşwiatĹŻo, muzyka chmur nad domem wisi w gronach soczyĂşcie i ĹŻatwo. JuĂ˝ ogrodnik zgiĹĹŻ sić jak most, koń paruje liczĹcy skiby, pćka gaĹŻĹę i leje sić sok nad Ă˝ywym i nieĂ˝ywym. Deszcz wywodzi roĂşlinne ksztaĹŻty z szeptu ziaren i owadów chrzćstu, i na wietrze faluje las. Z wody Ăşcieka znuĂ˝ony statek, jest jak rćka peĹŻna szelestu poĹŻoĂ˝ona Ăşlepo na czas. IdĹ dymy z kominów. W nich drĂ˝y nieĂşmiaĹŻe powietrze niebieskie: grom zaszczekaĹŻ wysoko nad rzekĹ, bĹŻyskawice obnaĂ˝yĹŻy kĹŻy nad pobitym i nad zwycićskim. Trawa przewierca kamień, asfalt sić marszczy na palcach, korzeń roĂşlinny unosi pĹŻytć ulicznĹ i deskć, krzak kartofla zakwita na ulicy Ăşwićtego ĹŽazarza ďż˝ Ăşpij, wĹtĹŻa, Ăşpij, mćski. Zwalone sĹ mury Jerycha. Pogićta broń jak szkĹŻo przebĹŻyska w ruinach. ZĹŻomek ksićĂ˝yca w oknie, po twarzy cień nietoperzy. Gdzie pójdziesz - ciemnoĂşÄ cić dotknie, daremnie woĹŻasz znów: zstĹp! Lepiej mćĂ˝nemu: Ăşpij, mćĂ˝ny. Podziemna fala teĂ˝ pluszcze. KrzyĂ˝ sić bezradnie poruszyĹŻ i rćka wynurza sić biaĹŻa, palce wskazujĹ na sĹd; a pod nocĹ zwierzćcĹ i ludzkĹ ĂşwiecĹ czaszki toczone jak lustra ďż˝ koĂşÄ czĹŻowiecza opada na dno. IX. NAWRĂT WĹTKU Szatan muzyczny piszczel palcami przy ustach rozdzwoniĹŻ , koĹŻysaĹŻy sić Ă˝ebra jak liĂşcie, chwiaĹŻ sić zĹb wyĹŻamany i goleń. Robak drobnymi wĹsami poruszaĹŻ i po czaszce wćdrowaĹŻ jak globie, uĂşmiechaĹŻy sić oczy i usta mej siostrzyczki w trumience obĹŻej. Jeszcze raz, tylko raz hejnaĹŻ bajkć zanuci ďż˝ kaĂ˝da koĂşÄ bćdzie graÄ, kaĂ˝da trawa i korzeń: ... jechaĹŻ pićkny przez sosnowe morze w nikĹŻej ĹŻódce pod blask. Wićc i inne okrćty - wszystkie z listków i jagód. Cicho ptaki ze smutku pĹŻakaĹŻy, bo na zawsze, bo nie wrócĹ, gdy odjadĹ pod Ă˝aglami z koniczyny i malin. NuciĹŻ pićkny, a usta miaĹŻ modre: kajet rzuÄ, za mnĹ chodę, to karocć ci zbudujć i otulć w chorĹgiew i dam welon czarny jak noc... DudniĹŻ flet i organy w kaplicy wyciĹgaĹŻy ramiona jak anioĹŻ; jeszcze raz zagra koĂşÄ - szatan w miasto powróci ďż˝ szepnĹĹŻ zwiastun i we Ăşnie przystanĹĹŻ. Z dymu bćdzie dom twój i sen, a z pĹŻomienia wiecznoĂşÄ zupeĹŻna i opowieĂşÄ inna - lecz wiedz, Ă˝e muzyka w niej nagĹŻa gra... Nie anielskie to pienia. Tak opowieĂşÄ ta sić zaczyna: Czy znasz ten kraj... X Ryby na rzekach z fioletu wypĹŻywajĹ brzuchami do góry, ostatni kanarek staruszki wydaĹŻ Ăşmiertelne westchnienie, Ă˝óĹŻto byĹŻo od Ăşpiewu jego, teraz leĂ˝y - sztywne ma pióra ďż˝ wićc sić módlmy: wybaw od zĹŻego. Marszczy sić skóra globu, lasami zapada i pćka, pĹŻacze serdecznie kamień, gwiazda sić traci na wietrze: czarne sĹŻońce zmalaĹŻo do ksztaĹŻtu serca czĹŻowieka wićc sić módlmy: daj zmiĹŻowanie, oddal zapowiedę zĹŻowieszczĹ. StanćĹŻy w martwym powietrzu gĹŻosy psalmistów letnich, biskup w Ă˝aĹŻobnej kapie kropidĹŻem widma gasi; skrzypiĹ haki szubienic, zaraz salwa w ciaĹŻo zapadnie ďż˝ wićc sić módlmy: zeĂşlij nam ĹŻaskć. Przymknićte sĹ oczy poĂ˝arów, lasy sĹ drĂ˝Ĺce jak rzćsy, krew juĂ˝ straszy na drogach, Ă˝adne stopy jej Ăşladów nie otrĹ ďż˝ kwiaty zwćglone - i koĂşci zwierzĹt ĹŻĹkowych i leĂşnych, wićc sić módlmy: od lćku nadmiaru i szatana czuĹŻego nas ochroń. A domy ĹŻamiĹ sić lekko i znaki ciĹgnĹ po niebie: wciĹĂ˝ na wieĂ˝ach ludzie w wieczór Ă˝aĹŻosnymi jćzykami czytajĹ gwiazdy, a gniew pali im wĹŻosy w nieĹŻadzie, bo powietrze gorĹce od przeczuÄ tuli sić maĹŻe do pićt. Rwie sić niebieski bulgot, a przecieĂ˝ w wirze karuzel szatan juĂ˝ ogień dojrzaĹŻ, ĹŻzy mu z policzków pociekĹŻy ďż˝ a sĹ to farby Ă˝aĹŻobne, rozĹŻoĂ˝one w skrzydĹŻach motyli w czarnych skrzydĹŻach albo niebieskich. Pada Ăşmiertelny deszcz z gromnic wysokich, idzie ciemnĹ nizinĹ Ăşpiewanie, Ăşlizga sić most, toczy sić szept i zmćczone pracujĹ tĹŻoki po lesie, po wodzie, po ĹŻanie - Nachyl twarzĹ sić ku ziemi, tam usĹŻyszysz, tam odnajdziesz. ĂlepnĹ Ärenice ludzi pod cićciem puchowej lotki ďż˝ nie gaĹŻĹzka oliwna z nieba Ăşcićtego mrozem, lecz podĹŻuĂ˝ny opada jak kropla spod paznokcia szatana - nietoperz. SkĹŻćbiona puchnie darń, wićc sić módlmy o sĹŻoneczny promyk, bo wciĹĂ˝ noce wtulone w ogromne skrzydĹŻa ďż˝ odpĹŻywajĹ od rĹk czĹŻowieka, a za nimi - czy znasz? Ten kraj.