Stolat.pl

Nad rzekami Babilońskimi, tameśmy siadali i płakali,
wspominając Syjon.
Na wierzbach, które są w nim, zawiesiliśmy harfy nasze.
Psalm 136

Wierzby szumią po nocach,
Szumią coraz dotkliwiej,
Spocznijcie przed obcą pustynią
I każdy niech wspomni
Na Syjon
Bracia bezdomni.

To jest ostatnia stacja:
U zawiadowcy w oknie floksy,
Na peronie kulista akacja
Obłożona kaflami i koksem,
a potem pociągi, nieskończone pociągi,
Których się stąd nie wypuszcza,
Toboły i kufry i chłopska bryczka,
Szlaban na moście,
Linia graniczna,
Trawiasta puszcza.
Stąd się jechało porannym kurierem
Przez wyszczypane pastwiska, przez mgły,
Nieruchomą równiną, polem szczerem,
Gdzie odrętwiały żuraw studzienny
Szyję do góry wyciągał senny
I konie kładły po sobie
Ciężkie łby.

Gdziekolwiek sięgnąć było okiem
Niosły się smugi srebrno-szare,
Coś bez początku i bez końca,
Może te same wciąż opary
A może pierwsze już obłoki
W przeczuciu słońca.

Tędy jechaliśmy o świcie,
To była nasza drżąca miłość
I lęk przywarty do niej szczelnie,
Wapienna rosa spała w życie,
Spały żółte, mokre cegielnie,
Stary cmentarz zachodził w zagajnik,
I tylko czasem samotny z komina
(Jak to się dziś przypomina)
Dom dymił prosto,
Powiedziałbyś - czajnik.

To była nasza miłość i troska,
A teraz jest słup graniczny i puszcza,
Pociągów tu się nie przepuszcza,
Stoimy na martwej stacji
Śród kufrów i śród tobołów,
Pod kulą strzyżonej akacji,
Pod niebem jak ołów.

Ach, nie szukajcie wód babilońskich,
Jedna niewielka została tu rzeka,
Wierzby szeregiem nad nią stoją,
I widać ślady kopyt końskich
U wodopoju,
Rzeka kręta jak glista,
Rzeka pośpieszna jak mrówka,
Eufrat i Tygrys w pastewnej równinie:
Nasza mulista
Młynówka
Tędy płynie.


(Wierzby dzieciństwa:
Młyn miele mąkę, melodia młyńska,)
Wierzby: alkowy czarownic,
Z którymi diabły się żenią,
Pogrzeb śród krzywych gromnic,
Próchno świecące jesienią
I zezowate oczy sowie
I strach ze szczeciną na głowie
I bazie Palmowej Niedzieli
I radość żeśmy pierwsi je ścieli
I niespodziany, czubaty urodą
Zimorodek zasiedziały nad wodą
I wszystkie prawdy i wszystkie symbole
I znowu pastwiska i szczere pole
I nierozwiane poranne mgły,
Śród których żuraw drętwiejąc studzienny
Szyję do góry wyciągał senny
I konie kładły po sobie
Ciężkie łby.

To wszystko co nam zostało
Ze złotej świątyni:
Pamięć paląca i drzewa
Na pograniczu pamięci,
Przy niej.

Szumią teraz po nocach,
Szumią coraz dotkliwiej:
Spocznijcie przed obcą pustynią
I każdy niech wspomni
Na Syjon,
Bracia bezdomni.

I niech już się stanie.
Niech już zagasną oczy sowie
Jak nadaremne lęki
I wykruszone radości,
Niech tylko weźmie ktoś próchno do ręki
I jak ostatnie po nas posłowie
Rozsypie je
To będą nasze kości.

W polach niech je posieje w rozłogach,
Za rzeką gdzie przestrzeń zaczyna się pusta,
Na nie przebytą ostatnią drogę
Wiatrom położy na usta.

Bo to jest miłość nasza, bez której
Nie ma rozumu ani odwagi,
Ostatni muskuł odarty ze skóry,
Nasz upór ostatni i nagi,
Troska rosnąca coraz okrutniej
Dokoła serca-kamienia,
I to są nasze wieszadła,
Wierzby dla harf i lutni,
Struny milczenia.

Oskarżajcie nas wszystkich, nie tylko szesnastu,
Sądźcie poległych w grobie, to też winowajcy,
Sądźcie szkielet, co z wojny pozostał się miastu,
Gdy wyście jeszcze z djabłem kumali się, zdrajcy.

Oskarżcie także wolność, nieznane wam słowo,
Ten odwieczny zabobon, co zawsze nas dzieli,
Cały kraj polski weźcie, zamknijcie go w celi
I wprowadźcie pod sztykiem na salę sądową.

I choć wyrok spiszecie w ciemnicach swych na dnie
By w kremlińskiej go potem ujawnić asyście,
Jeszcze ten, kto jest wolny, bez trudu odgadnie,
że zbrodniarzem w tej sali nie my, ale wyście.

My przyjmiemy wasz werdykt. Nie zdoła was zawieść
Polska pamięć i długie pokoleń wspomnienia,
Bo cokolwiek się stanie, jak świat się pozmienia,
Niezmienna wasza przemoc i gwałt i nienawiść.

Lecz kto wolny, a myśli, że z oczu odpędzi
Upiora waszych jaskiń, bagienny wasz opar,
Błądzi, bo moskiewskiego świat uląkł się sędzi,
Wolnych w walce opuścił, ciemiężcę ich poparł.

I osądził się hańbą i skazał na siebie,
Uciekłszy od rozumu, szaleńczy trybunał,
I z djabłem się na polskich mogiłach pokumał
I potępiony będzie na ziemi i niebie.

Twarz, rozbita kałuża,
Mokrą parą zachodzi
Oczy zalepia:
Patrzę i nie rozumiem
Jak zerwać tę błonę ze szkła,
Domacać się twarzy prawdziwej,
Kto to,
Ja
Czy mój brat
Zatłuczony pałką w Majdanku.

żywych tu nie pogrzebię ani wskrzeszę zmarłych,
Ale wiatr, co ich owiał, mym słowom zaświadczy -
Wyszli z tych ram, powstali kostniejący w karłach,
Rozejrzeli się wokół po smutnym teatrze
I słyszą, jak czas dzwoni, jak z wieży się zrywa
I jak niepowtarzalnie bije swą godzinę:
Miłość raz jeszcze pragnie ukochać szczęśliwa,
A wolność chce zwyciężać.
Ja tym wiatrem płynę.

Mógłbym do snów powrócić, wejść w nie niby w lustro,
Co rozstąpi się szkliście i wchłonie mnie lekko;
Ponad platyną morza, ponad chmurą pustą
Unosić się widziadłem, pamięcią urzekła
I płoszyć tam komety, rozbijać ich miotłą
Kurze mlecznych gościńców. Lecz niebo i piekło
Pułapem niedosięgłym i bezdnem głębokim
Jak dwoma biegunami ten świat mi przygniotło
I zamknęło planetę ojczystą z widokiem
Na przeszłość zapomnianą i przyszłość niezgadłą.
Tędy błądzę, to moje wieczyste widziadło
Nie objęte doczesnym rozumem i okiem.

Pasterzu bladych Plejad, niskiego Syriusza,
Który mi lampą błyska z brzegów nieboskłonu
I światłem niebieścieje, ciemności rozprószą!
Słyszę z dwunastu pierwsze uderzenie dzwonu,
Na stromej wieży stoję i ku ziemi patrzę,
Jak stygną moje słowa, uśpione kurhany,
Miecz zardzewiały w każdym leży pogrzebany,
Próchnieją żółte czaszki. Tylko w mym teatrze,
Śród tych rymów i dźwięków, tylko w mej muzyce
Stąpa duch, opuszczoną podnosi przyłbicę,
Szuka wyjścia i węzły chce rozcinać wiersza,
I ściany rozstąpiły się jego samotni,
Duch, co nim noc zwycięży, z świtem się ulotni.

Więc zostaje mi jesień. Nawłoć pozłocista
Mazowiecką mimozę po ogrodach przędzie,
Na spocone inspekty rosa siąpi dżdżysta,
Szałwia czerwone szale rozwija na grzędzie
I ciepło się ostatnie w rezedach wygrzewa.
Już słychać nocne chóry. Ponadziemskim graniem

Już skrzypce pełne wiatrów, oddychają drzewa,
Topole szumią lękiem, buki zadumaniem
I każda brzoza płacze po raju
jak Ewa.
Rankiem dopiero dzięcioł wesoło zagada,
Szyszki z miecza paproszy, w pień sosnowy stuka
I w locie jakby nagle na powietrzu siada -
Oczy trudno oderwać!

Co tu zmieni sztuka
0 tej porze mijania, zawiniętej chmurą,
Wiecznej jak chleb i woda, tak samo pożywnej
I nie znużonej nigdy? Odpowiedz, naturo,
Gdzie nasz wyrok ukryty, gdzie gwiazdy chaosu,
Czy z urody twej błysną, niezmiennej a dziwnej,
Czy nad człowiekiem stoją w konstelacjach losu?

Nic mi po twojej ciszy, kopcu udeptany,
Głucha komoro serca i śnie nocy letniej,
Elfy i karnawały czarodziejskiej fletni!
Przy mej drodze nie znają spokoju kurhany:
Budzą się, aby wołać, gdy nocą wiatr ciemny
Szumi ponad wzgórzami, kołuje na szczycie
I echem się w głuchocie odbija podziemnej.
Wstają wtedy pochodem, idą w ślepe życie
Zgarbioną karawaną, pielgrzymim tułactwem,
Noc na nich targa chmury, jesień leci ptactwem
I w ziemi coraz głośniej szumi wspomnień nawał:
Na mojej drodze legły ciężko, nieprzebycie,
Bym kładł się tam umarły i z nich zmartwychwstawał.