John
Donne
1970-01-01 - 1970-01-01
John Donne– czołowy poeta wczesnego angielskiego baroku, główny przedstawiciel nurtu poezji metafizycznej.
Był synem bogatego kupca towarami żelaznymi i Elizabeth Heywood, córki dramaturga Johna Heywooda. Rodzina Donne'a była żarliwie katolicka, dwaj bracia jego matki byli jezuitami, ale sam Donne, gdy dorósł, odszedł od Kościoła katolickiego.
Donne kształcił się w Oxfordzie, Cambridge i Londynie, po czym rozpoczął karierę dworską, będąc m.in. osobistym sekretarzem Thomasa Egertona, Lorda Strażnika Wielkiej Pieczęci. Potajemne małżeństwo z 16-letnią Anne Moore w 1600 roku spowodowało załamanie politycznej kariery Donne'a. Przez kilka lat borykał się ze sporymi kłopotami finansowymi, aż w 1610 roku zwrócił na siebie uwagę króla Jakuba I antykatolicką polemiką Pseudo-Martyr(Pseudo-Męczennik) (podobnym w wymowie utworem Donne'a była antyjezuicka satyra Conclave ignati).
W 1615 roku Donne przyjął święcenia, stając się anglikańskim duchownym. Został nadwornym kaznodzieją i kapelanem króla, głoszone przez niego kazania cieszyły się wielką popularnością. Był doktorem uniwersytetów w Oxfordzie i Cambridge oraz (od 1621 roku) dziekanem katedry św. Pawła w Londynie.
Za życia Donne'a drukiem ukazywały się, poza dwiema elegiami, jedynie jego kazania i polemiki teologiczne. Wszystkie jego wiersze zostały wydane dopiero po jego śmierci (pierwszy zbiór w 1633 roku), przedtem krążąc w licznych odpisach.
Poezja Donne'a wywarła wielki wpływ na współczesnych mu i młodszych poetów. Także w późniejszej literaturze widoczne są nawiązania do jego wierszy. Jednym z najbardziej znanych jest tytuł i motto powieści Ernesta Hemingwaya Komu bije dzwon, pochodzące z Medytacji XVII: "(...) Dlatego nigdy nie pytaj, komu bije dzwon; bije on tobie" (And therefore never send to know for whom the bell tolls; It tolls for thee).