Stolat.pl

Elżbieta Drużbacka– polska poetka epoki późnego baroku, zwana przez współczesnych "słowiańską Safoną" i "Muzą sarmacką".

Większość danych biograficznych dotyczących Elżbiety Drużbackiej znana jest jedynie z pisanych przez nią licznych listów. Urodziła się około 1695 roku w szlacheckiej rodzinie Kowalskich, zamieszkałych prawdopodobnie w Wielkopolsce. W młodości dłuższy czas przebywała na dworze Elżbiety z Lubomirskich Sieniawskiej, żony Adama Mikołaja Sieniawskiego, kasztelana krakowskiego i hetmana wielkiego koronnego. Tam odebrała staranną edukację i prawdopodobnie poznała swojego przyszłego męża, Kazimierza Drużbackiego, skarbnika żydaczowskiego, którego poślubiła około 1720 roku.

Drużbaccy mieli dwie córki: Mariannę, żonę Wojciecha Wiesiołowskiego i Annę. Po śmierci męża w 1740 roku Elżbieta Drużbacka została ochmistrzynią córki Sieniawskich, później przebywała na dworach Czartoryskich, Lubomirskich, Krasickich, wreszcie Sanguszków. Po śmierci starszej córki i sześciorga wnucząt w 1760 roku osiadła w odnowionym przez księcia Pawła Karola Sanguszkę i jego żonę Barbarę z Duninów klasztorze sióstr bernardynek w Tarnowie, gdzie zmarła 14 marca 1765 roku.

Utwory Elżbiety Drużbackiej docierały początkowo do czytelników jedynie w odpisach. W 1752 roku bracia Załuscy: biskupi Józef Andrzej i Andrzej Stanisław, twórcy biblioteki Załuskich wydali tom pod tytułem Zbiór rymów duchownych, panegirycznych, moralnych i światowych..., zawierający trzy poematy (w tym najbardziej do dziś znane Opisanie czterech części roku, pierwszy polski poemat opisowy), powieść fantastyczną Fabuła o książęciu Adolfie oraz drobne wiersze i powiastki alegoryczne. Było to jedyne wydanie dzieł Elżbiety Drużbackiej, które ukazało się za jej życia. W 1769 roku wydano jeszcze Historię chrześcijańską księżnej Elefantyny Eufraty oraz pojedyncze utwory w zbiorach poezji i czasopismach. Rękopisy poetki, przechowywane w Bibliotece Krasińskich uległy zniszczeniu w czasie powstania warszawskiego.

Twórczość Elżbiety Drużbackiej była wysoko ceniona przez Ignacego Krasickiego i Hugona Kołłątaja. Charakteryzowała ją niezwykła w czasach saskich naturalność, prostota stylu i czystość języka wolnego od makaronizmów.