
Franciszek Dionizy
Kniaźnin
1970-01-01 - 1970-01-01
Franciszek Dionizy Kniaźnin– poeta polskiego oświecenia. Pisał wiersze patriotyczne, religijne, ody, sielanki, erotyki, bajki i dramaty.
Kształcił się w kolegium jezuickim w Witebsku, w 1764 roku wstąpił do zakonu jezuitów i studiował w seminariach zakonnych w Płocku, Nieświeżu i Słucku. Od 1770 roku pracował jako nauczyciel w kolegium warszawskim, później przeszedł do stanu świeckiego i został sekretarzem Adama Kazimierza Czartoryskiego. Należał do polskiej loży masońskiej Świątyni Izis. Od 1781 do 1783 roku pracował w bibliotece Załuskich, następnie przebywał na dworze Czartoryskich w Puławach. Po drugim rozbiorze Polski stan zdrowia psychicznego Kniaźnina zaczął się pogarszać, dlatego wycofał się z życia towarzyskiego i osiadł w spokojniejszej Końskowoli, gdzie opiekę nad nim roztoczył Franciszek Zabłocki. Zmarł tamże w 1807 roku. Na cmentarzu przykościelnym w Końskowoli zachował się poświęcony mu pomnik nagrobny.
Franciszek Kniaźnin zadebiutował w 1776 roku tomem Bajek. Kolejne dzieła to wydane w 1779 dwa tomy Erotyków. Twórczość tego okresu zbliżona była do tendencji rokokowych, jednak nie brak było też utworów refleksyjnych odrzucających ograniczenia zarówno rokoka, jak i klasycyzmu. Pod wpływem znajomości z Franciszkiem Karpińskim twórczość Kniaźnina w latach 1781-1783 zbliżyła się do sentymentalizmu. W czasie gdy przebywał w Puławach pisał głównie dworskie dramaty oraz ody refleksyjne i dotyczące wydarzeń publicznych. W latach 1787-1788 wydano w trzech tomach kompletny zbiór jego Poezji, a od 1794 do 1796 roku Franciszek Kniaźnin tworzył rękopis zawierający wszystkie jego utwory.
- Alfezyb
- Babia Góra
- Całość życia
- Do Boga
- Do Elmiry
- Do Franciszka Karpińskiego
- Do Franciszka Zabłockiego
- Do Kachny dworki
- Do Klimeny
- Do Księcia Adama Czartoryskiego
- Do księżyca
- Do kwiatów
- Do miłości
- Do motyla
- Do nocy
- Do Piotra Orzechowskiego
- Do potomności
- Do Puław
- Do róży
- Do Rozyny
- Do wąsów
- Do Zgody Na Sejm 1788
- Dolegliwość
- Dwie gałązki
- Erotykon
- Góra w połogu
- Jesień
- Kimkolwiek jesteś
- Kochanie
- Matka obywatelka
- Na rewolucją 1794
- Na śmierć J[ana] Dekierta prezydenta Warszawy
- Niestatek serca
- O Amarylli
- O Chloi
- O Elizie
- O Filorecie
- O Irenie
- O Klimenie
- O Kupidynku
- O miłości
- O skłonności
- Pasterka
- Potucha
- Praktyka
- Praktyka
- Prima Aprilis
- Próżny usiłek
- Przybycie
- Samotność
- Sarneczka
- Wiewiórka
- Z Anakreonta
- Z podróży
- żal Glicery
- żal pasterki
- Zgon Zefira
- Znamiona bogów
- życie moje
- Złoto grunt